Η υπεροχή τους βρίσκεται στο γεγονός ότι τα λιπαρά τους οξέα είναι ευνοϊκά για την υγεία μας σε αντίθεση με εκείνα του κρέατος.
Όσον αφορά τα καλά λιπαρά οξέα και συγκεκριμένα τα ω-3 λιπαρά οξέα, ο λόγος που τα έχουμε σε εκτίμηση είναι η θετική τους επίδραση στην υγεία μας. Κατ’αρχήν βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Αποτελούν δομικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών και είναι απαραίτητα για τη σύνθεση διαφόρων ορμονών, όπως οι προσταγλαδίνες. Τα ω-3 είναι ακόμα απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά και για την καλή κατάσταση των ιστών, του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών. Έχουν ευεργετική επίδραση στις δερματοπάθειες, στο καρδιαγγειακό σύστημα και στην αρθρίτιδα, ενώ συμβάλλουν στην ψυχοκινητική εξέλιξη και στη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου. Επαρκή επίπεδα ω-3 στη διατροφή μας απαιτούνται για την ανάπτυξη του νευρικού ιστού, ειδικά για την κυτταρική διαφοροποίηση και τη δημιουργία των νευρικών συνάψεων. Επιπρόσθετα, έχει αποδειχτεί ότι ποσότητα μεγαλύτερη των 3 γραμμαρίων ω-3 μειώνει τη συχνότητα της νόσου Αλτσχάϊμερ. Τέλος, τα καλά λιπαρά οξέα των ψαριών οδηγούν σε μείωση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης σε περιπτώσεις αυξημένων τιμών, ενώ η κατανάλωση μίας μερίδας ψαριού την εβδομάδα αποτρέπει τη γεροντική άνοια, εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια.
Υψηλές περιεκτικότητες σε ω-3 λιπαρά οξέα βρίσκουμε στα λιπαρά ψάρια όπως είναι το σκουμπρί, η σαρδέλα, ο γαύρος, ο σολομός, ο τόνος και η πέστροφα.
Εκτός από την παροχή αμινοξέων και καλών λιπαρών οξέων, τα ψάρια είναι πλούσιες πηγές πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Τα ψάρια των ελληνικών θαλασσών παρέχουν κυρίως τις βιταμίνες Α και D. Ψάρια όπως ο σολομός και ο ξιφίας είναι καλή πηγή βιταμίνης Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση, αφού συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας των ματιών μας.Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που τρώνε περισσότερα ψάρια έχουν λιγότερα προβλήματα στην όραση προλαμβάνοντας κάποιες διαταραχές της, όπως η ξηροφθαλμία και η σχετιζόμενη με την ηλικία οπτική εκφύλιση του αμφιβληστροειδούς. Η βιταμίνη D είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Οι βιταμίνες Α και D βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια και στο ήπαρ των άλλων ψαριών, ενώ το λάδι τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπυκνωμένο συμπλήρωμα βιταμινών. Το πιο γνωστό συμπλήρωμα τέτοιου τύπου είναι το μουρουνέλαιο.
Πέρα από τις βιταμίνες Α και D, τα ψάρια μας παρέχουν και άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως Β1, Β2, νιασίνη και Β12, που είναι σημαντικές για το μεταβολισμό των βασικών διατροφικών στοιχείων αλλά και την υγεία των νευρικών ιστών και των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Από τα ψάρια παίρνουμε όμως και μεταλλικά στοιχεία, όπως ο φώσφορος και το ασβέστιο. Ασβέστιο λαμβάνουμε ειδικά από τα μικρά ψάρια που τρώμε με τα κόκαλα, όπως είναι ο γαύρος και η μαρίδα. Τα δύο αυτά μέταλλα μαζί με τη βιταμίνη D, βοηθούν στην καλύτερη δόμηση των δοντιών και οστών. Τα ψάρια περιέχουν επίσης σελήνιο αλλά και ιώδιο.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αδιάσειστα στοιχεία υπέρ της κατανάλωσης ψαριών από την παιδικά ηλικία. Τι ψάρια να διαλέξουμε όμως; Συχνά προκύπτει η ερώτηση εάν είναι καλύτερο να προτιμάμε τα κατεψυγμένα ή τα φρέσκα ψάρια. Η απάντηση είναι ότι εάν έχετε κάποιον αξιόπιστο ψαρά ή ιχθυοπώλη ένα ολόφρεσκο ψάρι δεν θα μπει ποτέ σε σύγκριση με ένα κατεψυγμένο. Αυτό όμως δε συμβαίνει τόσο λόγω της θρεπτικής του αξίας, αλλά λόγω της γεύσης και της μυρωδιάς που μας ταξιδεύει στη θάλασσα! Η θρεπτική αξία ενός κατεψυγμένου ψαριού είναι εφάμιλλη με του αντίστοιχου φρέσκου, εφόσον καταψύχεται αμέσως μόλις αλιευτεί, οπότε παραμένει στην ίδια κατάσταση για όσο καιρό βρίσκεται σε σωστές συνθήκες κατάψυξης.
Άλλο ερώτημα που απασχολεί αρκετό κόσμο αφορά την αντιστοιχία κόστους και ποιότητας. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα καλύτερα ψάρια ως προς τα θρεπτικά τους συστατικά όπως είδαμε και παραπάνω είναι τα λεγόμενα “ψάρια του φτωχού”. Οπότε η κατανάλωση αυτής της τροφής – “διαμαντιού” δεν περιορίζεται μόνο στους οικονομικά εύρωστους, αλλά είναι στη διάθεση όλων μας! Πηγαίνετε λοιπόν τα παιδάκια σας βόλτα στον ψαρά ή τον ιχθυοπώλη σας για να διαλέξετε φρέσκα ή και κατεψυγμένα ψαράκια, μαγειρέψτε τα παρέα και μάθετέ τους να εκτιμούν τη γεύση αυτής της εκπληκτικής τροφής!